- દેશમાં ચુંટણીનો ખર્ચ ઉત્તરોત્તર વધી રહ્યો છે
- દેશમાં ક્યાંકને ક્યાંક નિયમિત ચુંટણી થતી હોય છે
- પ્રત્યેક ચુંટણી એક સાથે કરવાથી દેશને આર્થિક ફાયદો
કેન્દ્ર દ્વારા 18 સપ્ટેમ્બરથી 22 સપ્ટેમ્બર સુધી સંસદનું વિશેષ સત્ર બોલાવ્યું છે. ત્યારથી એક ચર્ચા રાષ્ટ્રીય સ્તરે ચાલી રહી છે કે કેન્દ્ર સરકાર ‘વન નેશન, વન ઇલેક્શન’ માટે બિલ વિશેષ સત્રમાં લાવી શકે છે તેવી સંભાવના જોવાઈ રહી છે. આ દરમિયાન કેન્દ્ર સરકારે આજે એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે. ભુતપુર્વ રાષ્ટ્રપતિ શ્રી રામનાથ કોવિંદને આ સમિતિના અધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યા છે. આ સમિતિ વન નેશન વન ઇલેક્શનના કાયદાકીય પાસાઓની તપાસ કરશે. આ વિશે સામાન્ય લોકોનો અભિપ્રાય પણ લેવામાં આવશે.
ચુંટણી પાછળ ખર્ચ કેટલો?
ચુંટણીમાં જે તે પાર્ટી દ્વારા અને ચુંટણી લડતા ઉમેદવારો જંગી ખર્ચ કરવામાં આવતો હોય છે. એક રિપોર્ટ મુજબ વર્ષ 2009 માં પ્રચાર પાછળ દેશની રાજકીય પાર્ટીઓ દ્વારા આશરે 83 મિલિયન ડોલરનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો જે 2014 ખર્ચનો આંકડો વધીને લગભગ 300 મિલિયન ડોલર થયો હતો. ખર્ચ સેન્ટર ફોર મીડિયા સ્ટડી (CMS)ના અભ્યાસ અનુસાર, 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં આશરે રૂ. 30,000 કરોડનો ખર્ચ થયો હતો, જે વધીને 2019 ની ચૂંટણીમાં બમણો થઈ ગયો હતો. આ દ્રષ્ટીએ જોઇએ તો ભારતમાં લોકસભા 2019ની ચૂંટણી અત્યાર સુધીની સૌથી મોંઘી ચૂંટણી હતી. આ રિપોર્ટ ઈન્ડિયા ઈન્ટરનેશનલ સેન્ટર દિલ્હી ખાતે પૂર્વ ચૂંટણી કમિશનર એસવાય કુરેશીની ઉપસ્થિતિમાં જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. રિપોર્ટ અનુસાર મતદારો પર આશરે 12 થી 15 હજાર કરોડ રૂપિયા, જાહેરાતો પાછળ લગભગ 20 થી 25 હજાર કરોડ રૂપિયા, લોજિસ્ટિક્સ પર 5 હજાર થી 6 હજાર કરોડ રૂપિયા ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. 10 થી 12 હજાર કરોડ રૂપિયા ઔપચારિક ખર્ચ હતા, જ્યારે 3 થી 6 હજાર કરોડ રૂપિયા અન્ય વસ્તુઓ પર ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. આ રકમ ઉમેરવા પર 55 થી 60 હજારનો આંકડો આવે છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે ચૂંટણી પંચ દ્વારા મંજૂર કરાયેલ ખર્ચની કાયદાકીય મર્યાદા માત્ર 10 થી 12 હજાર કરોડ રૂપિયા હતી. ત્યારે કલ્પના કરી શકાય એમ છે કે વન નેશન વન ઈલેકશન કરવામાં આવે તો ઘણા રૂપિયાની બચત થઈ શકે છે.