Online Gaming: લોકસભાએ (Lok Sabha) ઓનલાઈન ગેમિંગનું (Online Gaming) નિયમન કરતું ઓનલાઈન ગેમ્સ પ્રમોશન એન્ડ રેગ્યુલેશન બિલ, 2025 (Online Games Promotion and Regulation Bill, 2025) પસાર કર્યું. આ બિલનો હેતુ ઓનલાઈન સોશિયલ ગેમ્સ (Online Social Games) અને ઈ-સ્પોર્ટ્સને (E-Sports) પ્રોત્સાહન આપીને ઓનલાઈન ગેમિંગનું (Online Gaming) નિયમન કરવાનો છે.
અહીં ક્લિક કરી દેવલિપિ ન્યુઝની વોટ્સએપ ચેનલ ફોલો કરો
ઓનલાઈન ગેમિંગ (Online Gaming) પર અંકુશ લગાવવા માટે કેન્દ્ર સરકાર (Central Government) દ્વારા લોકસભામાં (Lok Sabha) રજૂ કરાયેલ ઓનલાઈન ગેમ્સ પ્રમોશન અને રેગ્યુલેશન બિલ, 2025 (Online Games Promotion and Regulation Bill, 2025) પસાર થઈ ગયું છે. તે નાણાકીય વ્યવહાર સંબંધિત ઓનલાઈન ગેમિંગ (Online Gaming) અથવા તેની જાહેરાતો (Advertisement) પર પ્રતિબંધની (Prohibition) જોગવાઈ કરે છે, જે ઓફર કરે છે અથવા જાહેરાત કરે છે તેમને કેદ અથવા દંડ અથવા બંનેની સજાનું પ્રાવધાન રાખવામાં આવ્યું છે. આમાં, આવી રમતોને ઈ-સ્પોર્ટ્સ (E-Sports) અથવા ઓનલાઈન સોશિયલ ગેમ્સથી (Online Social Games) અલગ પાડવામાં આવી છે.
અહીં ક્લિક કરી દેવલિપિ ન્યુઝની વોટ્સએપ ચેનલ ફોલો કરો
આ બિલમાં ઈ-સ્પોર્ટ્સ (E-Sports) ને ઓનલાઈન સોશિયલ ગેમ્સને (Online Social Games) પ્રોત્સાહન આપવાનું આહ્વાન કરવામાં આવ્યું છે. આ બિલમાં પ્રસ્તાવ છે કે નિર્ધારિત જોગવાઈઓનું ઉલ્લંઘન કરીને ઓનલાઈન મની ગેમિંગ (Online Money Gaming) સેવા પૂરી પાડતી કોઈપણ વ્યક્તિ ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ અથવા 1 કરોડ રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા બંને સજાને પાત્ર થશે.
નિયમોના ઉલ્લંઘન થવા ઉપર કઈ સજા?
નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરીને જાહેરાત કરનારાઓ માટે આ જોગવાઈઓમાં બે વર્ષ સુધીની જેલ અથવા 50 લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા બંનેની જોગવાઈ છે. આ ઉપરાંત, આવા કોઈપણ વ્યવહારોમાં સામેલ લોકોને ત્રણ વર્ષ સુધીની જેલ અથવા 1 કરોડ રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે. ઓનલાઈન મની ગેમિંગ (Online Money Gaming) સંબંધિત ઉલ્લંઘનો માટે વારંવાર ગુનાઓ માટે દંડની સાથે સખત કેદ (3-5 વર્ષ) ની સજા થઈ શકે છે. આ બિલ તેને પ્રોત્સાહન આપનારાઓ પર લગામ કસવાનું કામ કરશે.
અહીં ક્લિક કરી દેવલિપિ ન્યુઝની વોટ્સએપ ચેનલ ફોલો કરો
આ બિલનો ઉદ્દેશ્ય ઓનલાઈન સોશિયલ ગેમ્સ (Online Social Games) અને ઈ-સ્પોર્ટ્સને (E-Sports) પ્રોત્સાહન આપીને ઓનલાઈન ગેમિંગને (Online Gaming) નિયંત્રિત કરવાનો છે. ઉપરાંત, જાહેર હિતમાં પૈસા સંબંધિત ઓનલાઈન ગેમિંગ (Online Gaming) પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો છે. ઓનલાઈન મની ગેમિંગનો (Online Money Gaming) ઉપયોગ મની લોન્ડરિંગ (Money Laundering) અને અન્ય ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ કરવા માટે પણ થાય છે.
The Promotion and Regulation of Online Gaming Bill, 2025 is here to boost innovation & protect citizens!
— Ministry of Information and Broadcasting (@MIB_India) August 20, 2025
The Bill encourages e-sports & online social games while prohibiting harmful online money gaming services, advertisements & financial transactions related to them.… pic.twitter.com/TyMphGFeIt
આ કંપનીઓ ઉપર લાગશે લગામ
ઓનલાઈન ગેમિંગ બજારના (Online Gaming Market) અગ્રણી ખેલાડીઓમાં ડ્રીમ11 (Dream11), ગેમ્સ૨૪X૭ (Games24x7), વિન્ઝો (WinZo), ગેમ્સક્રાફ્ટ (Gameskraft), 99ગેમ્સ (99Games), ખેલોફેન્ટસી (KheloFantasy) અને માય11સર્કલનો (My11circle) સમાવેશ થાય છે. તેઓ હવે અસ્તિત્વના સંકટનો સામનો કરી રહ્યા છે. ભારતનું ઓનલાઈન ગેમિંગ (Online Gaming) બજાર હાલમાં 3.7 બિલિયન ડોલરનું છે અને 2029 સુધીમાં તે બમણાથી વધુ વધીને 9.1 બિલિયન ડોલર થવાની અનુમાન છે. ઓલ ઈન્ડિયા ગેમિંગ ફેડરેશન (AIGF) એ ગૃહમંત્રી (HMO) અમિત શાહને (Amit Shah) પત્ર લખીને બિલ પર તાત્કાલિક હસ્તક્ષેપની માંગ કરી છે અને કહ્યું છે કે સંપૂર્ણ પ્રતિબંધથી આ ક્ષેત્રને ગંભીર નુકસાન થઈ શકે છે.
ઓનલાઈન ગેમિંગ ઉદ્યોગ (Online Gaming Industry) સાથે સંકળાયેલા એક વ્યક્તિએ જણાવ્યું હતું કે સરકારનું વલણ ગેરમાર્ગે દોરનારું છે અને તે ફાયદા કરતાં વધુ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેમણે કહ્યું કે, સંપૂર્ણ પ્રતિબંધથી નુકસાન થશે. આનાથી અનેક લોકોને નોકરીઓ ગુમાવવી પડશે. લોકો ગેરકાયદેસર જુગાર તરફ વળશે અને બંધારણનું ઉલ્લંઘન થશે. તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે આ પ્રતિબંધ ફક્ત ગેરકાયદેસર વિદેશી ઓપરેટરોને પ્રોત્સાહન આપશે. આ ઉપરાંત, તેના સામાજિક અને આર્થિક પરિણામો ગંભીર હોઈ શકે છે.
અહીં ક્લિક કરી દેવલિપિ ન્યુઝની વોટ્સએપ ચેનલ ફોલો કરો
ઓનલાઈન ગેમિંગનું માર્કેટ કેટલું મોટું?
2024માં ભારતીય ગેમિંગ માર્કેટનું (Indian Gaming Market) કદ 31,938 કરોડ રૂપિયા હતુ. તેમાં રિયલ મની ગેમિંગ (RMG)ની મોટી ભૂમિકા છે. 2024માં, કુલ આવકના લગભગ 85.7% એટલે કે 27,438 કરોડ રૂપિયા ફક્ત રિયલ મની ગેમિંગ (RMG) માંથી આવવાનો અંદાજ છે. 45 કરોડથી વધુ ભારતીયો ઓનલાઈન ગેમ્સ (Online Games) રમે છે.
આ ક્ષેત્રનું વર્તમાન મૂલ્યાંકન 25 બિલિયન ડોલર છે. તે વાર્ષિક રૂ. 25,000 કરોડથી વધુ કરવેરાનું યોગદાન આપે છે. ઓનલાઈન ગેમિંગ ક્ષેત્રમાં (Online Gaming) 2 લાખથી વધુ લોકો રોજગાર મેળવે છે. આ ઉદ્યોગમાં રૂ. 25 હજાર કરોડનું FDI આવે છે. પ્રતિબંધ પછી, સરકારને વાર્ષિક રૂ. 20,000 કરોડનું કર નુકસાન થઈ શકે છે. પ્રમોશન અને ટેકનોલોજી પર દર વર્ષે રૂ. 6,000 કરોડ ખર્ચવામાં આવે છે. દેશમાં 1,100 થી વધુ ગેમિંગ કંપનીઓ (Gaming Companies) છે, જેમાંથી 400 થી વધુ સ્ટાર્ટઅપ્સ (Startups) છે.
HPના ગેમિંગ લેન્ડસ્કેપ સ્ટડી 2023 (Gaming Landscape Study 2023) એ એક રિપોર્ટ (Report) રજૂ કર્યો જેમાં 15 શહેરોના 3000 ગેમર્સ (Gamers) પર એક સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો. સર્વેમાં જાણવા મળ્યું છે કે 58 ટકા મહિલાઓ (Women) દર અઠવાડિયે 12 કલાક સુધી ગેમિંગમાં વિતાવે છે. પુરુષોમાં (Male) આ આંકડો 74 ટકા છે. ઉત્તર ભારતમાં (Northern India) , 54 ટકા સ્ત્રીઓ (Women) ગંભીર ગેમિંગ કરી રહી છે, જ્યારે પશ્ચિમ ભારતમાં (Western India) આવું કરતી સ્ત્રીઓની ટકાવારી 74 ટકા છે.
અહીં ક્લિક કરી દેવલિપિ ન્યુઝની વોટ્સએપ ચેનલ ફોલો કરો
[…] કારકિર્દી સુનિશ્ચિત કરી શકાય તે માટે ગૃહ મંત્રાલયે (HMO) આ સૂચનાઓ તમામ રાજ્યો (States) અને […]