Politics: વસ્તીમાં ઘટાડો એ ચિંતાનો વિષય… તો સમાજ પૃથ્વી પરથી લુપ્ત થઈ જશે… : મોહન ભાગવત

આરએસએસના વડા મોહન ભાગવતે કહ્યું કે વસ્તીમાં ઘટાડો ચિંતાનો વિષય છે. આધુનિક વસ્તી વિજ્ઞાન કહે છે કે જ્યારે કોઈ સમાજની વસ્તી (પ્રજનન દર) 2.1 થી નીચે જાય છે, ત્યારે તે સમાજ પૃથ્વી પરથી લુપ્ત થઈ જાય છે.

રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS) ના વડા મોહન ભાગવતે ભારતમાં ઘટી રહેલા પ્રજનન દર પર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. મોહન ભાગવતે તેને સમાજ માટે મોટો ખતરો ગણાવ્યો છે. તેમણે એક પરિવારમાં 2 થી 3 બાળકો હોવા તે સમાજને જીવંત રાખવા માટે જરૂરી ગણાવ્યું.

આરએસએસના વડા મોહન ભાગવતે કહ્યું કે વસ્તીમાં ઘટાડો ચિંતાનો વિષય છે. તેમણે કહ્યું કે, વસ્તી વૃદ્ધિ દર 2.1 થી નીચે ન જવો જોઈએ. આધુનિક વસ્તી વિજ્ઞાન કહે છે કે જ્યારે કોઈ સમાજની વસ્તી (પ્રજનન દર) 2.1 થી નીચે જાય છે, ત્યારે તે સમાજ પૃથ્વી પરથી લુપ્ત થઈ જાય છે. આ રીતે ઘણી ભાષાઓ અને સમાજોનો નાશ થયો છે.

Nagpur, Maharashtra | RSS chief Mohan Bhagwat says, "The decline in population is a matter of concern. Modern population science says that when the population (fertility rate) of a society goes below 2.1, that society vanishes from the earth. That society gets destroyed even when… pic.twitter.com/05fuy2dVKs

— ANI (@ANI) December 1, 2024

સંઘ પ્રમુખે વધુમાં કહ્યું કે, આપણા દેશની વસ્તી નીતિ 1998 કે 2002માં નક્કી કરવામાં આવી હતી. પરંતુ તેમાં એમ પણ કહ્યું છે કે કોઈપણ સમાજની વસ્તી 2.1 થી નીચે ન હોવી જોઈએ. 2.1 થી ઓછી ન હોવી જોઈએ. આપણને બે કે ત્રણથી વધુની જરૂર છે, આ સંખ્યા મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે સમાજ ટકી રહેવો જોઈએ.

મોહન ભાગવતનું આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે ભાજપના ઘણા નેતાઓ વસ્તી નિયંત્રણ માટે બિલ લાવવાની વાત કરી રહ્યા છે. તાજેતરમાં જ જયપુરની હવામહલ બેઠકના ધારાસભ્ય બાલમુકુંદાચાર્યએ સંતુલન અને વિકાસ માટે વસ્તી નિયંત્રણ બિલ લાવવાની વાત કરી હતી. બાલમુકુંદાચાર્યએ વસ્તી વધારાને વિકાસની ગતિમાં અવરોધ ગણાવ્યો અને એક ચોક્કસ સમુદાયને પણ નિશાન બનાવ્યો અને કહ્યું કે ચાર પત્નીઓ અને 36 બાળકોને મંજૂરી આપી શકાય નહીં.

ભારત ભલે વસ્તીની દ્રષ્ટિએ ચીનને પછાડીને વિશ્વનો નંબર 1 દેશ બની ગયો હોય. પરંતુ, એક અભ્યાસ મુજબ, ભારતનો વસ્તી વૃદ્ધિ દર સતત ઘટી રહ્યો છે. વર્ષ 1950માં ભારતમાં પ્રજનન દર (સ્ત્રી દીઠ જન્મ દર) 6.2 હતો, જે 2021માં ઘટીને 2 ટકાથી પણ ઓછો થઈ ગયો છે. એવો દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ભારતમાં પ્રજનન દરમાં ઘટાડો થવાનો આ સમયગાળો ચાલુ રહેશે. જો પરિસ્થિતિ આમ જ ચાલતી રહી તો 25 વર્ષ પછી 2050 સુધીમાં ભારતમાં પ્રજનન દર 1.3 રહેશે અને 2054માં ભારતની વસ્તી 1.69 અબજ સુધી પહોંચવાની ધારણા છે.

ઘટતા પ્રજનન દરને કારણે દેશનું ભવિષ્ય જોખમમાં આવી શકે છે. કારણ કે યુવા વસ્તીમાં ઘટાડો થશે અને વૃદ્ધોની વસ્તી વધશે. એક રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 0 થી 14 વર્ષની વયના બાળકોની વસ્તીમાં તીવ્ર ઘટાડો થયો છે. 1991માં તેમની વસ્તી 31.2 કરોડ હતી, જે 2001માં વધીને 36.4 કરોડ અને 2011માં 37.4 કરોડ થઈ ગઈ. જોકે, 2024માં તે ઘટીને 34 કરોડ થઈ ગઈ છે. 24 વર્ષમાં 60 વર્ષથી વધુ આયુ ધરાવતા લોકોની વસ્તી બમણી થઈ ગઈ છે. પ્રજનન દર ઘટવાને કારણે માનવબળની અછત સર્જાશે. જ્યારે વૃદ્ધોની વસ્તી વધવાને કારણે, તેમની સારવાર માટે વધારે ખર્ચ કરવો પડશે.